٨٥٥ بازدید 1396/06/12

رشد جمعیت شهری و گذر زمان در چند دهه گذشته عاملی بود تا تغییرات بنیادی و اساسی در نحوه و شکل زندگی مردم به وجود آید؛ تغییراتی که گاه از سر شوق و اشتیاق بود. این تغییرات به مرور زمان در شرایطی وارد جامعه می شود که جایگزین شدن ماشین به جای درشکه استفاده از تلفن همراه به جای باجه های تلفن و بسیاری از وسایل مدرن امروزی برای نسل ها و دهه های گذشته حتی فکر کردن و در تخیل آوردنش هم کار بسیار سختی بود. از سوی دیگر تغییراتی نیز از سر اجبار و نیاز درجامعه به وجود آمد که دیگر چاره ای برای رفع آن وجود نداشت و باید به آن تن داده می شد. خارج شدن خانه ها از فضایی که وسعت آن امروزه برای نسل جدید کمتر در تخیل می گنجد و تبدیل شدن آنها به خانه هایی در ابعاد کوچک تر، به گونه ای که هر خانه روی خانه ای دیگر بنا شده، مدلی از زندگی را در خانه هایی به نام آپارتمان به وجود آورده است. مدلی که زندگی در آن خلاف زندگی در خانه های حیاط دار و بزرگ تابع قواعد و قانون خاص خودش است.
نزدیک به چندین سال تجربه زندگی آپارتمان نشینی در مجموعه های شهری،بر آن شدیم تا نکاتی درباره سبک زندگی، بهتر زیستن و حسن همجواری و آگاهی از حقوق و قوانین سبک زندگیِ آپارتمان نشینی را یادآور شویم.
قانون در کنار آپارتمان نشینی
آپارتمان، واحدهایی از یک مجموعه ساختمانی هستند که در عرصه واحد، از یک پلاک ثبتی خاص با واحدهای مستقل با سند تفکیکی خاص و مجزا بنا شده اند. با توجه به شروع ساخت و ساز مجتمع های آپارتمانی از دهه 40 که تعداد آنها از تعداد انگشتان دست فراتر نمی رفت، قانون تملک آپارتمان ها در سال 1343 به تصویب رسید و آیین نامه اجرایی آن نیز چهار سال بعد، در سال 1347 تدوین شد. اصلاح آیین نامه اجرایی آپارتمان ها در دهه 60 در حالی مورد بازبینی مجدد قرار گرفت که مردم در این دهه به زندگی در آپارتمان روی آورده و در کشاکش زندگی در آنها با مشکلات مختلفی روبه رو شده بودند. تبیین و تعریف قوانین آپارتمان نشینی را گذرا مرور کرده و نکات مهم و کلیدی را یادآور می شویم.
سنت آپارتمان نشینی
مشکلات زندگی آپارتمانی از زمانی آغاز شد که خانواده ها همچنان پیرو زندگی سنتی خود در خانه های حیاط دار بودند؛ به گونه ای که صحبت کردن با صدای بلند، رفت و آمد در هر زمان از شبانه روز، بلندی صدای تلویزیون، رادیو و ضبط صوت تا آن میزان که تمایل دارند و بسیاری از نمونه های دیگر، با این تفکر که چهار دیواری اختیاری است همچنان بر آن شیوه زندگی سنتی پا فشاری می کردند، بدون آن که توجه به حقوق همسایه دیوار به دیوار یا همسایه طبقه پایین یا بالایی خود داشته باشند. مردم اگر چه از خانه های حیاط دار به آپارتمان های چند طبقه کوچ کرده اند، اما نمی توانند درخانه های خود آرام بگیرند. آنها یا از مزاحمت همسایگان در عذاب هستند یا موجب مزاحمت همسایگان دیگر می شوند. به طوری که معتقدند پول محل اسکان را داده اند و هرگونه که بخواهند، می توانند زندگی کنند. و شاید هم به این دلیل است که از سکونت در آپارتمان ناراضی به نظر می رسند. اما در دنیای امروز با افزایش روبه رشد جمعیت، تنها راه کنار آمدن با این موضوع، داشتن فرهنگ و قوانین آپارتمان نشینی است یا اینکه از شهر خارج و در شهرک های اطراف ساکن شوند.
قانون و فرهنگ
قانون و فرهنگ، جزء لاینفک هر زندگی آپارتمان نشینی بوده و نادیده گرفتن این بخش مهم در زندگی آپارتمانی به وجود آورنده بخش بزرگی از مشکلات اجتماعی و معضلات روانی در این محدوده است. رسیدن به یک فرهنگ واحد در هر مجموعه آپارتمانی در حالی است که هر خانواده ساکن درهر واحد مسکونی فرهنگ آپارتمانی خاص خودش را دارد و همسو و همراه کردن همه فرهنگ ها با یکدیگر در یک فرهنگ در عرصه عمل کاری غیر ممکن به حساب می آید.
با این حال وارد شدن و زندگی کردن در مجتمع های آپارتمانی دو اصل بدیهی است، با توجه به محدودیت های زندگی آپارتمان نشینی:
1. باید رعایت حقوق دیگران مهم شمرده شود.
2. در انتظار رعایت حقوق و قوانین از جانب دیگران نباشید. و شایسته است مصداق این حدیث باشیم lلیسَ حُسنُ الجِوارِ کفُّ الذی وَلکن حُسنُ الجِوارِالصَّبر عَلَی الذیr(تحف العقول، ص409) همسایگی خوب تنها این نیست که آزار نرسانی، بلکه خوش همسایگی این است که در برابر آزار و اذیت همسایه صبر داشته باشی.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، مشکلات آپارتمان نشینی و اختلاف میان همسایگان در نتیجه نادیده گرفتن این دو نکته اساسی است که به وجود می آید. به گونه ای که آنها در یک جمع بندی ساده معتقدند توافق نداشتن ساکنان در نحوه استفاده از مشاع ها، وجود سلیقه های گوناگون، فرهنگ ها و اختلاف محسوس اجتماعی میان ساکنان، نبودن ضوابط و مقررات مدرن برای طراحی، ساخت و بهره برداری از مجتمع ها، و آپارتمان ها و بی توجهی ساکنان به حقوق همسایگان و الزام نداشتن آنها به جبران خسارت های احتمالی تنها بخشی از این مشکلات بوده یا باعث ایجاد مشکلات است. زندگی شهری در حصار خانه های قوطی کبریتی گرفتار شده است. فرهنگ آپارتمان نشینی به معنای توجه به آداب، قواعد و الزام های زندگی در محیط جمعی یعنی آپارتمان نشینی معنا و مفهوم پیدا می کند و دوری از آن باعث بالا رفتن مشکلات اجتماعی می شود. آنچه در شکایت و دادرسی براساس آنچه حق قانونی به حساب می آید؛ تنها یک روی سکه است و روی دیگر را باید در کاسته شدن از ارزش همسایه و همسایه داری در نادیده گرفتن سبک زندگی جست وجو کرد. همسایه ای که در فرهنگ کهن، احادیث و آموزه های دینی ما برای آن سفارش های بی شماری شده است. یکی از مزایای ارتباط و دوستی با همسایه ایجاد امنیت و آرامش برای مسلمانان در یک شهر توسط خود مردم است.
چنانچه در روایات وارد شده است که 40خانه از چهار طرف همسایه به شمار می آیند. وَالجِوارُ أَربَعونَ دارا مِن أَربَعَةِ جَوانِبِها؛(خصال،ص544) و یا بزرگان دین و پیشوایان معصوم فرمودند: اگر ستم نبود می گفتم همسایه از همسایه ارث می برد. lالله الله فی جیرانکم! فان النبی صلی الله علیه و آله و سلم اوصی بهم و مازال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم یوصی بهم حتی ظننا انه سیورثهمr(نهج البلاغه، وصیت حضرت به امام حسن علیه السلام) شما را درباره همسایگانتان سفارش می کنم. زیرا پیامبر درباره ایشان سفارش فرموده است و آنقدر آن جناب درباره آنها سفارش می فرمود که ما پنداشتیم همسایه را از همسایه ارث خواهد برد. ارتباط با همسایه و حقوقی که همسایه بر همسایه دارد را می توان در چارچوب مسایل اخلاقی حل و فصل کرد.
فرهنگ آپارتمان نشینی، آپارتمان نشینی فرهنگی
آپارتمان نشینی به معنای استفاده از یک مجتمع ساختمانی با قوانین و مقررات نوشته و نانوشته مربوط به آن است و نیازمند فرهنگ و نظم خاصی می باشد. متأسفانه به دلیل آن که این نوع سکونت در ایران قدمت زیادی ندارد، فرهنگ آن متناسب با گسترش آپارتمان نشینی در میان مردم نهادینه نشده است. با گسترش مجتمع ها احیانا اختلافاتی بین آپارتمان نشینان، به وجود می آید که باعث می شود فردی که خسته از درس و بحث متداول حوزه، خسته از سر و صداهای محل کار، ترافیک و... برای رسیدن به آرامش و آسایش به خانه بازگشته است، بار دیگر با تنش هایی مختلف که روح و روان او را افسرده می کند در داخل خانه اش روبرو شود. تنش هایی که تا به حد بگو و مگوهای بیهوده و یا... هم کشیده می شود.
فرهنگ آپارتمان نشینی شامل استفاده درست و مناسب از قسمت های مشاع و مشترک و پرداخت هزینه های مشترک مربوط به آنها، احترام به حقوق همسایگان رعایت مقررات مربوط به آپارتمان نشینی و تمام مواردی است که باعث می شود که زندگی صلح آمیزی در کنار آدم هایی که تنها به اندازه یک دیوار با آنها فاصله داریم، داشته باشیم. برخی از آپارتمان نشین ها با بیان اینکه lچهار دیواری اختیاری استr از خودشان سلب مسؤولیت و به حقوق دیگران تجاوز کرده و آنها را نادیده می انگارند. تجاوز به حقوق دیگران و همسایگان در چنین مواردی از ساده ترین موضوعات مثل گذاشتن کفش در راه پله ها، برگزاری مهمانی های شبانه که حتی در ایام وسط هفته که تا نیمه شب هم ادامه می یابد. استفاده از وسایل صوتی تصویری با صدای بلند تا مزاحمت های مکرر و طولانی را در بر می گیرد. این وضعیت پیش از اینکه ناشی از فقدان قانون مناسب آپارتمان نشینی باشد، منشأ گرفته از فرهنگ غلط آپارتمان نشینی است. چرا که هر چه تعداد آپارتمان ها افزایش می یابد، فرهنگ آپارتمان نشینی متناوب با آن رشد نمی کند. در حال حاضر بخش زیادی از ساکنین پردیسان در آپارتمان ها و مجتمع های مسکونی کوچک و بزرگ ساکن هستند ولی تنها تعداد اندکی از آنها از قوانین آپارتمان نشینی خبر دارند و از این رو است که گاهی اوقات شاهد اختلاف و شکوه هایی هستیم. و این گونه اختلافات تا حدودی جزء زندگی آپارتمان نشینی ها شده است.
http://www.hawzah.net